2013.01.11// J. Grygiel
Sztuki walki uczą samodyscypliny, koordynacji ruchowej, poprawiają koordynację ruchową i wydolność organizmu. Niemal zawsze wywodzą się z tradycji i kultury konkretnych grup etnicznych. Bodaj wszyscy znają genezę capoeiry, stworzonej w XVIII wieku przez niewolników w Brazylii, która początkowo była sposobem na manifestowanie ich odrębności kulturowej i sposobem zabawy, z czasem dopiero rozwinęła się w rzeczywistą sztukę walki, wyróżniającą się dynamizmem i taneczną płynnością. Istnieją jednak mniej znane sztuki walki, których geneza i rozwój również są bardzo głęboko zakorzenione w kulturze regionu, z którego się wywodzą.
KenjutsuKenjutsu to wywodząca się z Japonii sztuka walki samurajskim mieczem. Za panowania daimyo Hideyoshi Toyotomiego w XVI wieku, przeprowadzono akcję rozbrajania chłopów i mnichów – od tego czasu jedynie samuraje mogli nosić przy boku miecze. W związku z tym, największym zaszczytem – i jednocześnie obowiązkiem – samuraja była nauka posługiwania się tą bronią. Szermierka mieczem była ceniona o wiele bardziej od walki włócznią czy łukiem. Naukę tej umiejętności rozpoczynano w bardzo młodym wieku, od ćwiczeń z drewnianymi mieczami i stopniowo przechodzono do walki na prawdziwe.
Trening Kenjutsu był bardzo ciężki, odbywał się w trudnych warunkach, niejednokrotnie powodował poważne rany a nawet śmierć u ćwiczących. Jego surowość miała za zadanie rozwinąć odporność psychiczną i umysł samuraja i przygotować go do walki z prawdziwym przeciwnikiem. Dużą rolę przykładano do nauki oddychania poprzez zaczerpnięte z zen techniki medytacji – wojownik zyskiwał dzięki temu jasność umysłu i spokój. Stosowane w Kenjutsu ataki mogą być skierowane w dowolną część ciała przeciwnika, poza cięciami i pchnięciami popularne są również uderzenia rękojeścią, chwyty, dźwignie i podcięcia.
Hopak bojowyWielowiekowa niewola hamowała rozwój ukraińskiej kultury narodowej, również sztuk walki. Bojowy hopak, stosunkowo młoda sztuka walki, opisana i usystematyzowana dopiero w 1985 roku, swoje powstanie zawdzięcza przekazywanym z pokolenia na pokolenie elementów walki, „przemycanych” za pośrednictwem tańców ludowych, w szczególności hopaka.
Trening odbywa się w tradycyjnym stroju ludowym, którego istotną częścią są tzw. szarawary, czyli szerokie, długie i bufiaste spodnie. Ich kolor oznacza stopień zaawansowania, podobnie jak kolory pasów w karate. Na technikę walki składają się takie elementy jak: uderzenia nogami i rękami – w przysiadzie, na stojąco i z wyskoku, bloki, zbicia, podcięcia oraz chwyty. Bojowy hopak umożliwia także naukę bronią – szablą, mieczem czy buławą, ale również kijem, sierpem i postawioną na sztorc kosą.
Juego del PaloPowstałe na Wyspach Kanarysjkich Juego del Palo to sztuka walki kijem, praktykowana przez rdzennych mieszkańców – Guanczów – od wielu wieków. Najstarsza wzmianka o niej pochodzi z początku XV wieku. Wyróżnia się dziewięć stylów walki – między innymi oparty na defensywie, zwartej obronie i wyprowadzaniu kontrataków, gdzie głównymi technikami są kombinacje okrężnych uderzeń i pchnięć po linii prostej, kierowane w oczy, gardło, uszy lub krocze styl Daniz, walka na bliskim dystansie wykorzystując pchnięcia i uderzenia po linii prostej, która charakteryzuje styl Morales czy styl Verga, w której ciosy wyprowadzane są z wysokiej gardy.
Do walki używa się kija o długości od 120 centymetrów do maksylanie 180. Juego del Palo jest bardzo głęboko zakorzenione w kulturze Kanaryjczyków, którzy wykorzystują ją do pojedynków między sobą. Wraz z rozwojem turystyki, pokazowe walki stały się stałym elementem lokalnego folkloru.
Sztuki walki to poza treningiem fizycznym, również rozwój umysłowy i duchowy. Warto poznać ich tradycję i historię, aby lepiej zrozumieć ich filozofię i znaczenie.